Oceaan van vertrouwen en hart van goud

Afgelopen week hadden Cornelia Wierenga en ik onze ‘coming out’ ceremonie, waarbij de Dharma transmissie – die op 17 juni al in ‘het geheim’ had plaatsgevonden – nogmaals voltrokken werd, maar nu ‘en plein public’. Een mooi gebeuren en ook zeer gezellig nadien met het informele samenzijn van alle aanwezigen.

Van onze leraar Nico Tydeman kreeg ik bij mijn transmissie de Boeddhistische naam Kaishin, wat zoveel betekent als : ‘oceaan van vertrouwen’. Interessant was dat ik een naam gekozen had die ik mooi vond en die was ook toegezegd. Maar toen ik mijn nieuwe
rakusu* kreeg, bleek daar toch een andere naam op te staan. Ik was verwonderd, maar ook vereerd omdat hij de moeite had genomen zelf een naam te zoeken die hij bij me vond passen, om welke reden dan ook. Want zo’n Dharmanaam kan iets bevestigen, maar ook bedoeld zijn om je in die richting aan te moedigen of je blijvend te herinneren aan iets. In dit geval dus aan ‘vertrouwen’.

Het viel eigenlijk heel mooi omdat het thema ‘vertrouwen’ een alsmaar terugkerend begrip was geworden in mijn lessen van het afgelopen jaar.

En verder terugkijkend zie ik dat dit ook een groot thema is van mijn leven en mijn zenweg. Ik begon die weg met behoorlijk wat verwarring en weinig vertrouwen. Gedurende het gaan van de weg mondde dat langzamerhand uit in steeds meer vertrouwen, naast de inmiddels vertrouwde verwarring, die zich altijd weer meldt.

Je kunt je afvragen: vertrouwen waarin? Niet zozeer in mezelf als die persoon die ik ben of denk te zijn. In mijn leven wellicht? In het feit dat ik besta en mijn ding doe?
Nico zei dan altijd: vertróuwen……punt. Het is een woord waarop je kunt mediteren en dat zichzelf kan verhelderen, als het denken erover wat wegvalt.
Mooi woord om eens uit te proberen als je je weer zit te vervelen op je kussentje…..

Het is  niet zo dat verwarring verdwijnt; maar het blijkt niet meer zo’n punt te zijn. Het hoort erbij. Je kunt ook zeggen dat je verwarring durft te vertrouwen of dat je ermee vertrouwd raakt. In Zen wordt je aangemoedigd niet bang te zijn voor verwarring of niet-weten. Sterker: het hoogste weten, zo wordt beweerd, is niét-weten.

De beroemde zenmeester Dogen zei: ‘misleiding is verlichting en verlichting is misleiding’. Ook verlichting is een vorm van verwarring. En als je je dat realiseert is het niet meer zo’n punt. Weten dat je niet weet – en dat écht zién – is een vorm van helderheid.

Vertrouwen is een prachtig woord,  een schitterende mantra om je ergens aan te herinneren. Tegelijk is de dagelijkse werkelijkheid vaak weerbarstig en angstwekkend.
Want daar kom je je angsten tegen, je wanvertrouwen en de kwetsuren die het lastig maken in vertrouwen te leven. En dan precies dáár durven aangaan en niet weglopen. Niet zo makkelijk hoor.

Zen is, net als elk spiritueel pad, een weg die uiteindelijk naar vertrouwen leidt.
Voor de een is dit makkelijker dan voor de ander, afhankelijk van je geschiedenis, je karakter, je DNA etc. Maar iedereen krijgt te maken met obstakels op dit gebied en voor iedereen is dit een zoektocht en worsteling. Het schuren zal blijven denk ik, dat is onze menselijke conditie. Maar het vertrouwen kan groeien en ons leven verlichten doordat de zwaarte en het duister niet meer zo’n probleem vormen. Het hoort erbij, het hoeft niet meer weg, houdt je scherp. En dat geeft lucht en licht, bevrijding.

Er is een plek waar je dit proces van strijd en de overgave eraan kunt onderzoeken.
Die plek is: zazen. Het is een veilige en rustige plek; er staat niets op het spel, althans niet in de gebruikelijke zin. Je hoeft aan niemand verantwoording af te leggen, je hoeft het niet eens ‘goed’ te doen; er hoeft niet te worden gescoord in zazen.
Maar er valt wel wat te halen: niks minder dan je eigen leven, hier en nu.

Cornelia kreeg de naam Gyokushin. Gyoku betekent: juweel;  Shin: hart/geest.
In gewoon Hollands zouden we zeggen: hart van goud. Zelf zegt ze daarover:
‘Ik begrijp het aldus:  Een Boeddhistische naam is altijd een werkwoord.’

Ik hoop dat de namen die wij kregen mogen bijdragen aan het vertrouwen en de bevrijding; van ons en van al diegenen die met ons meegaan op deze wonderbaarlijke reis.

___________________________________________________

* *De rakusu is een symbolisch monnikskleed in de vorm van een borstkleed dat om de nek wordt gedragen. Het is ontstaan in de tijd dat het Boeddhisme in China bloot stond aan vervolging. Om daaraan te ontkomen droegen monniken een symbolisch veel kleinere lap stof onder hun lekenkledij. Dit gebruik is in de zentraditie blijven bestaan tot op de dag van vandaag.