Je hebt allerlei mensen…….
Dat klinkt als een enorme platitude.
Maar veel dooddoeners, open deuren en platitudes blijken een geheime opening te hebben, die plots een toegang kan bieden tot wat ooit een verhelderend inzicht was.
Ook deze uitspraak bleek voor mij een verborgen opening te bevatten, die op zeker moment iets deed oplichten; iets wat ik verstandelijk al lang wist, maar dat nooit erg diep was doorgedrongen blijkbaar.
Mijn schoonmoeder gebruikte dit zinnetje regelmatig, zonder dat het mijn aandacht trok of iets met me deed. Maar op een gegeven ogenblik begon er een belletje te rinkelen.
Bij navraag bleek dat zij deze uitspraak zo’n 80 jaar eerder regelmatig te horen had gekregen van het toenmalige dienstmeisje in huis die ze Juf* noemden. Als ze thuis kwam met verhalen over stomme kinderen, achterlijke leraren en andere idioten, kreeg ze steevast van Juf te horen: ’Je hebt allerlei mensen.’
En dat is haar hele leven blijven hangen, tot en met nu.
Toen de diepte van deze uitspraak tot me doordrongen was, besloot ik de slogan mee te nemen op vakantie. En dat werkte wonderwel goed. Ook al omdat we met zijn tweetjes waren en elkaar aan deze ‘slogan’ herinnerden, zo gauw we verstrikt raakten in irritaties over mensen om ons heen óf over elkaar.
Ik begon te beseffen dat al die mensen over wie ik zo makkelijk – en niet altijd even vriendelijk – oordeel, dat ze allemaal net zo gestoord zijn als ikzelf. Of net zo o.k.
En vooral ook dat we onszelf niet gemaakt hebben.hoe graag we dat misschien ook hadden willen doen en nog steeds willen doen in een niet aflatende poging onszelf alsmaar te verbeteren.
’Je hebt allerlei mensen’, maakte me nog duidelijker hoe makkelijk we mensen – en onszelf ! – afmeten naar onze eigen waarden en inzichten en van daaruit alles en iedereen be- of veroordelen. Als je dat eenmaal helder ziet en wat kunt laten, scheelt je dat een hoop onnodig gedoe. En je laat de ander intact.
In het begin zei ik wel eens bij vergissing: ‘Er ZIJN allerlei mensen’.
Maar dat voelt toch echt anders: dan wordt het een wat droge, afstandelijke wetenschappelijke constatering.
In ‘Je HEBT allerlei mensen’ zit veel meer de relatie: je hebt ze om je heen – of je dat wilt of niet -, ze horen erbij, ze maken deel uit van je wereld. Kortom:
Er zit meer bewustzijn in over de onverbrekelijke betrekking tussen jou en de ander.
‘Je hebt allerlei mensen’ kan een reminder zijn om te gaan zien dat je bent wie je bent en dat dit ook voor anderen geldt.
Daarmee is de kous niet af: er valt genoeg te doen en wellicht ook te verbeteren.
Maar als úitgangspunt kan het bevrijdend werken, althans zo ging dat bij mij.
Tijdens het schrijven kwam er trouwens een andere ouwe zin in me op:
’En een van hen ben ik’. Ik dacht eerst dat het een ouwe LP betrof van Boudewijn de Groot. Maar bij nader inzien bleek het een nummer te zijn van onze oudste, misschien wel enige echte protestzanger, Armand.
Een treffend nummer uit de oude doos waarin hij iedereen voor gek zet, maar zichzelf niet distantieert van al die gekken….en beseft dat hij een van hen is.
We leven in een gekke, maar bijzondere wereld met dito mensen. En deze simpele constatering ‘Je hebt allerlei mensen’ maakt dat heel concreet en geeft ruimte om deze diversiteit te zien, te waarderen en misschien wel lief te hebben.
* Juf heette in het ‘echt’ Helena Kramer, oftewel juffrouw Kramer. Vrouwen die niet getrouwd waren heetten toen nog juffrouw en geen mevrouw.
Zentrum 